Superkomputery z Poznania, Krakowa i Gdańska w czołówce światowej

W 2021 roku oddano już do użytku cztery superkomputery, z czego trzy – ALTAIR (PCSS w Poznaniu), Ares (Cyfronet AGH w Krakowie) oraz Tryton Plus (CI TASK w Gdańsku) – znalazły się na tegorocznej liście TOP500, prezentującej najszybsze superkomputery świata. Komputery te znalazły się również w zestawieniu Green500, gdzie z kolei doceniona jest efektywność energetyczna (najmniejszy pobór mocy).

Polskie superkomputery są częścią infrastruktury przetwarzania danych, która charakteryzuje się - niespotykaną dotąd w skali kraju - mocą obliczeniową na poziomie aż 16 PFLOPS.  Zlokalizowana jest ona w dużych polskich ośrodkach akademickich: Gdańsku, Białymstoku, Poznaniu, Kielcach, Łodzi, Częstochowie, Wrocławiu oraz Krakowie.

Kilka dni, zamiast dziesiątków lub setek lat

PRACE-LAB to projekt realizowany w Polsce, dostarczający zaawansowane usługi obliczeniowe, wspierane przez infrastrukturę danych dla środowiska naukowego w kraju i Europie. 

Celem bezpośrednim projektu PRACE-LAB jest budowa szeroko dostępnej infrastruktury obliczeniowej HPC (ang. High Performance Computing), złożonej z wysokowydajnych serwerów obliczeniowych, wyspecjalizowanych jednostek przetwarzania oraz elastycznych systemów zarządzania danymi.  Infrastruktura została zainstalowana w 8  miastach w Polsce, w centrach danych partnerów konsorcjum. Jednocześnie dzięki szybkiemu dostępowi do sieci światłowodowych PIONIER oraz sieci miejskich, użytkownicy wykorzystują wszystkie dostarczone usługi bez utraty jakości.

"Aby usprawnić wymianę danych oraz rozszerzyć spektrum badań, nowoczesny system projektu PRACE-LAB podłączony został do krajowej akademickiej sieci PIONIER oraz europejskiej sieci szerokopasmowej GÉANT. W dalszym etapie planowana jest integracja tej infrastruktury z europejskimi systemami EuroHPC, PRACE oraz europejską chmurą na rzecz otwartych danych EOSC (European Open Science Cloud)" – tłumaczy dr inż. Norbert Meyer, koordynator projektu PRACE-LAB.

Dzięki realizacji projektu ma zwiększyć się konkurencyjność środowiska naukowego oraz krajowej gospodarki, ze szczególnym uwzględnieniem sektora MŚP na rynkach międzynarodowych. Realizowane prace rozwojowe mają korzystnie wpłynąć także na pozycję polskiego sektora ICT – poprzez wsparcie i wzmocnienie rozwoju innowacyjnych rozwiązań. 

Systemy te udostępnione zostaną także całemu środowisku naukowemu (wszystkim uczelniom w Polsce, instytutom Polskiej Akademii Nauk oraz Państwowym Instytutom Badawczym) oraz podmiotom wspierającym polską gospodarkę.  Dzięki temu użytkownicy zyskają możliwość analizowania i prognozowania na podstawie przetwarzania wielkich zbiorów danych (Big Data).

Nowe systemy umożliwią także prace w gotowych środowiskach, w ramach wirtualnych laboratoriów. Ponadto, na powstałym systemie udostępniony zostanie użytkownikom emulator obliczeń kwantowych, który pozwoli wznieść przetwarzanie dużych wolumenów danych na nowy poziom. Superkomputery umożliwiają przeprowadzenie symulacji, które przy użyciu zwykłych komputerów, zajęłyby często dziesiątki, a czasem nawet i setki lat. Dzięki zaawansowanym systemom obliczeniowy czas ten skraca się do zaledwie kilku dni.

"Cieszę się, że w ramach konkursu ogłoszonego przez OPI PIB mogliśmy ze środków POIR dofinansować projekt PRACE-LAB. Jego realizacja jeszcze się nie zakończyła, a już teraz widoczny jest korzystny wpływ na wzrost innowacyjności polskiej nauki. Przykładowo superkomputer Altair wykorzystywany jest w działaniach związanych z rozwojem sztucznej inteligencji, analityką dużych ilości danych w fizyce jądrowej, chemii kwantowej i biologii. Prowadzone są także przy jego pomocy symulacje inżynierskie oraz badania związane z pandemią COVID-19" – mówi Joanna Kuszlik-Cichosz, zastępca dyrektora ds. administracji w Ośrodku Przetwarzania Informacji – Państwowym Instytucie Badawczym (OPI PIB).

Jednostki uczestniczące w projekcie PRACE-LAB to: Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe afiliowane przy Instytucie Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk (lider projektu), Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET AGH, Politechnika Białostocka, Politechnika Częstochowska, Centrum Informatyczne TASK Politechniki Gdańskiej, Politechnika Łódzka, Politechnika Świętokrzyska oraz Politechnika Wrocławska – Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe.

Zakup całej infrastruktury dofinansowano ze środków Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, w ramach konkursu ogłoszonego przez Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB).

Chcemy być także bliżej Państwa – czytelników. Dlatego, jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na: [email protected]. Przyszłość przynosi zmiany. Wprowadzamy je pod hasłem #CyberIsFuture.