#CyberWojska Bułgarii - konsekwentny rozwój i wiele wyzwań

W 2022 roku Bułgaria stała się celem szeroko zakrojonego cyberataku, przypisywanego prorosyjskim hakerom. Sparaliżowano wówczas strony internetowe administracji prezydenckiej, Ministerstwa Obrony, Spraw Wewnętrznych oraz Sądu Konstytucyjnego. Była to reakcja na prozachodni kurs Bułgarii i jej wsparcie dla Ukrainy.

Władze odpowiedziały intensyfikacją działań legislacyjnych i instytucjonalnych, m.in. aktualizując strategię „Cyber Resilient Bulgaria 2020” oraz inwestując w infrastrukturę obrony cyfrowej.

W 2023 roku, dzięki wsparciu rządu USA, w Sofii powstało nowoczesne Centrum Cyberobrony, którego celem jest szkolenie kadr wojskowych w zakresie przeciwdziałania współczesnym zagrożeniom w cyberprzestrzeni. Inwestycja ta jest zarówno narzędziem rozwoju, jak i wyrazem rosnącej wagi Bułgarii we współpracy na rzecz cyberbezpieczeństwa regionu.

Historia i ewolucja jednostek cyber

Przełomem w budowie zdolności wojskowych w domenie cyfrowej było utworzenie 1 września 2021 roku Dowództwa Wsparcia Komunikacyjno-Informacyjnego i Cyberobrony (ККИПКО) – Communications, Information and Cyber Defence Support Command. Jednostka ta przejęła kompetencje dawnej brygady łączności i odpowiada dziś za operacyjne zabezpieczenie systemów dowodzenia sił zbrojnych.

W ramach tej struktury rozwijane są trzy misje: cyberobrona i łączność w czasie wojny, wsparcie operacji zagranicznych oraz bezpieczeństwo wewnętrzne i ochrona infrastruktury krytycznej w czasie pokoju. Dowództwo odpowiada również za integrację systemów komunikacji i bezpieczeństwa z sieciami NATO oraz UE.

Otwarcie Centrum Cyberobrony w 2023 roku dodało wymiar szkoleniowy i operacyjny do istniejących struktur. To tam prowadzone są zaawansowane kursy z zakresu detekcji, analizy i neutralizacji zagrożeń w cyberprzestrzeni.

Obecna struktura

Dowództwo cyberobrony Bułgarii odpowiada za zabezpieczenie systemu dowodzenia sił zbrojnych na wszystkich poziomach: strategicznym, operacyjnym i taktycznym. Struktura obejmuje zarówno komponenty stacjonarne, jak i mobilne, zintegrowane z systemami NATO i UE. Zadaniem dowództwa jest ochrona komunikacji wojskowej, zapewnienie ciągłości wymiany danych i bezpieczeństwa informacji niejawnych.

Jednostka realizuje trzy główne misje: wsparcie operacji wojennych, udział w misjach zagranicznych oraz ochrona infrastruktury krytycznej w czasie pokoju. Wzmacnia ją nowe Centrum Cyberobrony w Sofii, które działa jako zaplecze szkoleniowe i eksperckie.

Mimo rosnącego znaczenia struktur, wyzwania są ogromne. W 2023 roku budżet obronny nie osiągnął zakładanych 2% PKB, a siły zbrojne zmagały się z brakami kadrowymi – ponad 26% wakatów wśród oficerów i 28% wśród żołnierzy. Taka luka operacyjna wpływa także na rozwój zdolności w domenie cyber.

Rozwój cyberwojsk

Bułgaria buduje fundamenty nowoczesnych wojskowych zdolności cyber. Inwestycje strukturalne, wsparcie ze strony USA i zacieśnianie integracji z NATO wskazują, że Sofia traktuje cyberprzestrzeń jako pełnoprawną domenę operacyjną. Jednocześnie deficyty kadrowe i niedoszacowanie budżetowe pozostają barierami, które już spowalniają proces transformacji cyfrowej.

Obecnie bułgarski komponent funkcjonuje głównie w roli obronnej i wspierającej, z potencjałem do rozwoju operacji ofensywnych; w przyszłości. Jeśli Sofia utrzyma tempo reform i poprawi zarządzanie zasobami ludzkimi, może w najbliższych latach odegrać istotną rolę w cyberstrukturze południowo-wschodniego skrzydła NATO, niejako oferując własne cyberwojska.

Autorzy: dr A. Olech, P. Makowiec, D. Kwaśniewska, G. Urbańska, K. Markiewicz, Z. Sadowska, M. Kucharski

Serwis CyberDefence24.pl otrzymał tytuł #DigitalEUAmbassador (Ambasadora polityki cyfrowej UE). Jeśli są sprawy, które Was nurtują; pytania, na które nie znacie odpowiedzi; tematy, o których trzeba napisać – zapraszamy do kontaktu. Piszcie do nas na:[email protected].